در یک نگاه ساده و اولیه نقوش حک شده بر روی این جام زیبای مفرغی توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند.این جام باستانی در سال ۱۳۶۱ خورشیدی کشف شد و قدمت شهر قدیم ارجان را به هزاره ها ی قبل تر از آن رساند و رازهای سر به مهر بیشتری از تاریخ آن روزگار را پیش روی ما گذاشت.

جام ارجان برای ما حرفهای زیادی دارد. این اثر زیبا پر است از نقوش انسانی ، حیوانی و گیاهی و ابزار و ادواتی که هرکدام میتواند نماد و نشانه ای باشد از روزگاری کهن، که بر تکه ای از جغرافیای این مرزوبوم رفته است. به طور مثال شکل مدور این جام و قرار گرفتن گل شانزده پر در مرکز آن و سپس قرار گرفتن پنج نوار پی در پی دارای نقوش انسانی، جانوری و گیاهی تا لبه بیرونی جام میتواند تداعی کننده ی این جهان و زندگی دنیوی آن باشد. 

شاید مهمترین ارزش این اثر از آن جهت باشد که علاوه بر جنبه زیباشناسی و هنرمندانه ی آن، روایتگونه بودن نقوش حک شده بر روی آن باشد و گویا راوی داستانی تاریخی از دوران کهن است. پس میتوان آن را سندی دانست برای بسیاری از رازهای سر به مهر از تاریخ عیلام و یا حتی پیش از آن .

تفسیر درست این نقوش هنوز در هاله ای از ابهام است که محققان و پژوهشگران این حوزه باید در کشف آن بکوشند. ولی آنچه با دیدن این جام بر همگان مسلم و مسجل است این است که ایرانیان ساکن جنوب و جنوب غرب در دوران های بسیار کهن در بسیاری از علوم و فنون همچون علوم نظامی، صنعت و ورزش و هنرهای چون موسیقی چه بسیار پیشرفت داشته اند و در اعتلای تمدن و اختراعات دنیای باستان چه بسیار سهیم بوده اند و این باعث مباهات است برای ایران و ایرانی.